Το Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος (DPP) είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που βασίζεται σε συγκεκριμένες τεχνικές απαιτήσεις για να εξασφαλίσει τη διαλειτουργικότητα και την αποτελεσματική πρόσβαση στις πληροφορίες σε ολόκληρη την ΕΕ.

Ακολουθούν οι βασικές τεχνικές απαιτήσεις που αφορούν τη Διαλειτουργικότητα και τον Μοναδικό Αναγνωριστικό Κωδικό (UID):

Τεχνικές Απαιτήσεις του DPP

1. Ο Ρόλος του Μοναδικού Αναγνωριστικού Κωδικού (UID)
Ο Μοναδικός Αναγνωριστικός Κωδικός (Unique Identifier – UID) είναι το κλειδί για την πρόσβαση στο DPP.

Σκοπός: Κάθε προϊόν ή παρτίδα προϊόντων που καλύπτεται από τον κανονισμό θα φέρει έναν μοναδικό κωδικό που λειτουργεί ως «σύνδεσμος» προς τα δεδομένα του DPP.

Μορφή: Ο UID θα λαμβάνει τη μορφή φορέα δεδομένων (π.χ. QR code, RFID chip, ή NFC tag), ο οποίος θα είναι φυσικά συνδεδεμένος με το προϊόν, τη συσκευασία του ή τη συνοδευτική τεκμηρίωση.

Πρόσβαση: Όταν ο κωδικός σκανάρεται, οδηγεί τον χρήστη σε μια διαδικτυακή διεύθυνση όπου αποθηκεύονται τα δεδομένα του DPP.

Διαλειτουργικότητα Δεδομένων (Interoperability)

Η διαλειτουργικότητα είναι κρίσιμη, καθώς τα δεδομένα του DPP θα πρέπει να είναι προσβάσιμα και κατανοητά από διαφορετικά συστήματα και φορείς σε ολόκληρη την Ευρώπη.

  • Πλαίσιο: Το DPP θα χρησιμοποιεί ένα αποκεντρωμένο σύστημα δεδομένων. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες (οι οικονομικοί φορείς) θα παραμένουν υπεύθυνοι για την αποθήκευση των δικών τους δεδομένων σε δικά τους συστήματα.

  • Πρότυπα Δεδομένων: Η ΕΕ αναπτύσσει κοινά πρότυπα δεδομένων (common data standards) και ταξονομίες για το DPP. Αυτό εξασφαλίζει ότι, ανεξάρτητα από το πού αποθηκεύονται τα δεδομένα (π.χ. Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία), έχουν την ίδια δομή και μπορούν να “διαβαστούν” από οποιοδήποτε σύστημα.

  • Πρόσβαση σε Πολλαπλά Μέρη: Το σύστημα πρέπει να παρέχει διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης σε διαφορετικούς χρήστες:

  • Καταναλωτές: Πρόσβαση σε γενικές πληροφορίες βιωσιμότητας και οδηγίες χρήσης/διάθεσης.

  • Επιχειρήσεις (B2B): Πρόσβαση σε πιο λεπτομερή στοιχεία για την αλυσίδα εφοδιασμού και την ανακύκλωση.

  • Αρχές Εποπτείας Αγοράς: Πλήρης πρόσβαση στα δεδομένα συμμόρφωσης.

Τεχνική Υποδομή

  • Διαχείριση: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναλάβει την ανάπτυξη και τη διαχείριση του κεντρικού συστήματος DPP.

  • Τεχνολογίες: Αναμένεται να αξιοποιηθούν τεχνολογίες αιχμής, όπως το Blockchain ή οι κατανεμημένες τεχνολογίες καθολικού (DLT), για να εξασφαλιστεί η ακεραιότητα, η ασφάλεια και η μη αλλοίωση των δεδομένων.

Με λίγα λόγια, ο UID είναι η πύλη, και η Διαλειτουργικότητα είναι ο μηχανισμός που εξασφαλίζει ότι τα δεδομένα πίσω από αυτή την πύλη είναι συνεκτικά και χρήσιμα για όλους τους ενδιαφερόμενους.

Ο Μοναδικός Αναγνωριστικός Κωδικός (UID) για το Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος (DPP) δεν εκδίδεται από μία κεντρική κρατική αρχή ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κάθε μεμονωμένο προϊόν.

Απόκτηση και Χρήση του UID Ο Οικονομικός Φορέας (Κατασκευαστής/Εισαγωγέας) είναι Υπεύθυνος: Η εταιρεία που διαθέτει το προϊόν στην αγορά της ΕΕ (συνήθως ο κατασκευαστής ή ο εισαγωγέας) είναι υπεύθυνη για την ανάθεση (assignment) ενός μοναδικού αναγνωριστικού σε κάθε προϊόν ή παρτίδα. Αυτός ο φορέας είναι επίσης υπεύθυνος για τη διατήρηση των δεδομένων του DPP και τη σύνδεση του UID με αυτά τα δεδομένα.

Χρήση Διεθνών Προτύπων:

Για την εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας σε όλη την ΕΕ και παγκοσμίως, ο κανονισμός DPP αναμένεται να βασιστεί σε ήδη υπάρχοντα, διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα αναγνώρισης προϊόντων.

Οι οργανισμοί όπως η GS1 (που διαχειρίζεται τα γνωστά σε όλους μας GTINs, δηλαδή τους αριθμούς που βρίσκονται πίσω από τα barcode) διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο. Ουσιαστικά, οι εταιρείες θα χρησιμοποιούν τους ήδη υφιστάμενους μηχανισμούς για τη δημιουργία ενός μοναδικού αριθμού, τον οποίο στη συνέχεια θα “ενεργοποιούν” ως UID του DPP.

Κεντρικό Μητρώο (Registry):

Αν και τα δεδομένα (το περιεχόμενο του DPP) θα είναι αποκεντρωμένα (αποθηκευμένα από την ίδια την εταιρεία), η ΕΕ σχεδιάζει ένα κεντρικό Μητρώο DPP.

Αυτό το μητρώο θα λειτουργεί ως “ευρετήριο” που θα καταγράφει τον σύνδεσμο μεταξύ του UID και της εταιρείας που το εξέδωσε, διασφαλίζοντας την εύρεση των δεδομένων.

Ο Φυσικός Φορέας Δεδομένων:

Ο UID δεν είναι απλώς ένας αριθμός, αλλά είναι ενσωματωμένος σε έναν φυσικό φορέα δεδομένων που τοποθετείται στο προϊόν.

Οι πιο συνηθισμένοι φορείς θα είναι:

  • QR Codes
  • RFID tags
  • NFC tags
  • Data Matrix codes

Ο καταναλωτής (ή ο ανακυκλωτής) σκανάρει αυτόν τον κωδικό, ο οποίος τον οδηγεί στη διαδικτυακή διεύθυνση όπου είναι αποθηκευμένα τα δεδομένα του DPP.

Χαρακτηριστικό

Απλό QR Code (π.χ., σε συσκευασία) 

Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος (DPP) 

Σκοπός

Marketing/Πληροφόρηση: Σύνδεση σε ιστότοπο, προωθητική ενέργεια, βίντεο. 

Συμμόρφωση/Ιχνηλασιμότητα: Εξυπηρέτηση των απαιτήσεων του Κανονισμού ΕΕ για τον Οικολογικό Σχεδιασμό (ESPR). 

Περιεχόμενο
Περιορισμένο & Στατικό: Γενικές πληροφορίες προϊόντος (μοντέλο, τιμή, οδηγίες χρήσης) ή διαφημιστικό υλικό.
Ολοκληρωμένο & Δυναμικό: Πλήρης ψηφιακός φάκελος με δεδομένα κύκλου ζωής.
Τύπος Δεδομένων
Απλό κείμενο ή URL (σύνδεσμος).
Δομημένα, μηχαναγνώσιμα δεδομένα (σύμφωνα με πρότυπα GS1 Digital Link) που καλύπτουν: βιωσιμότητα, κυκλικότητα, σύνθεση (π.χ., αποτύπωμα άνθρακα, υλικά, δυνατότητα επισκευής).
Διαλειτουργικότητα
Καμία απαίτηση διαλειτουργικότητας. Απλώς οδηγεί σε μία σελίδα.
Υποχρεωτική: Τα δεδομένα πρέπει να είναι προσβάσιμα και κατανοητά από διαφορετικά συστήματα (π.χ. ανακύκλωσης, αρχές) σε όλη την ΕΕ.
Αποθήκευση Δεδομένων

Κεντρικά (στον server της εταιρείας). 

Αποκεντρωμένα (από τον εκδότη), αλλά συνδεδεμένα μέσω του UID με ένα κεντρικό ευρετήριο της ΕΕ.
Πρόσβαση
Συνήθως μία, δημόσια πρόσβαση για όλους.
Πολλαπλά Επίπεδα Πρόσβασης: Διαφορετικές πληροφορίες εμφανίζονται σε καταναλωτές, αρχές εποπτείας αγοράς, και ανακυκλωτές.
Μοναδικότητα (UID)
Συχνά το ίδιο QR code για όλα τα προϊόντα του ίδιου μοντέλου (Μη-σειριοποιημένο).
Σειριοποιημένο (Batch ID ή Serial Number) – Κάθε κωδικός αντιστοιχεί σε μοναδικό προϊόν ή μοναδική παρτίδα για πλήρη ιχνηλασιμότητα.